واکنش عملکرد، اجزای عملکرد، خصوصیات مورفولوژیک و کیفی ارقام سویا به قطع آبیاری در مراحل مختلف رشدی

یکی از راهکارهای زراعی جهت حصول عملکرد مطلوب گیاهان در شرایط تنش خشکی، انتخاب رقم مناسب با توجه به شرایط هر منطقه می‌باشد. در همین راستا، آزمایشی به­صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دشت مغان در سال 1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل آبیاری نرمال، قطع آبیاری در مرحله رشد رویشی، قطع آبیاری در مرحله گلدهی و قطع آبیاری در مرحله پر شدن دانه به­عنوان کرت‌های اصلی و ارقام زودرس سویا شامل ویلیامز، M9 و زان به­عنوان کرت‌های فرعی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که به­غیر از درصد پروتئین دانه و عملکرد پروتئین تمامی صفات مورد بررسی (عملکرد، اجزای عملکرد، صفات مورفولوژیک و صفات کیفی) تحت تأثیر اثر متقابل تنش خشکی و رقم قرار گرفتند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین داده‌ها نشان دادند که قطع آبیاری موجب کاهش رشد و عملکرد تمامی ارقام مورد بررسی شد. بالاترین عملکرد اقتصادی (28/4 تن در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (33/9 تن در هکتار)، صفات مورفولوژیک (ارتفاع بوته، تعداد برگ در بوته، فاصله اولین غلاف از سطح زمین و تعداد شاخه‌های جانبی در بوته)، درصد روغن دانه (13/26) و عملکرد روغن (83/111) در شرایط آبیاری نرمال برای رقم ویلیامز به­دست آمد. علاوه بر این، پایین‌ترین مقادیر این صفات در رقم زان در شرایط قطع آبیاری در مرحله پرشدن دانه به­دست آمدند. براساس نتایج بدست آمده در شرایط آب و هوایی دشت مغان در سال زراعی 1394 رقم ویلیامز برترین رقم در شرایط کمبود آب و رقم زان حساس­ترین رقم به قطع آبیاری بود.